Żaba śmieszka

Żaba śmieszka, Pelophylax ridibundus (Pallas, 1771), syn. Rana ridibunda.

Systematyka

Występowanie

Cała Europa, jednak w południowych krajach, takich jak Hiszpania, Portugalia, Włochy, Grecja, występuje rzadko jako gatunek sztucznie wprowadzony. Nie spotyka się jej na wyspach Morza Śródziemnego, za to jako jeden z nielicznych gatunków występuje na Wyspach Brytyjskich (również wprowadzona sztucznie). Żabę śmieszkę sporadycznie spotyka się też w rejonie Bliskiego Wschodu (Turcja, Syria, Iran, Irak) oraz na pojedyńczych stanowiskach w Kazachstanie i Chinach. W Polsce jest gatunkiem dość rzadkim, jej kolonie znajdują się w rejonach nadmorskich oraz wokół Warszawy i Poznania.

Opis

Największa spośród naszych żab zielonych. Cechą odróżniającą ją od bardzo podobnej żaby wodnej i żaby jeziorkowej są duże ciemne nieregularne plamy na skórze grzbietu.

Jajeczka składane są w ilości kilkunastu tysięcy, w postaci kul skrzeku unoszących się pod powierzchnią wody.

Ciekawostki

Żaba śmieszka jest największą spośród europejskich żabowatych (Ranidae). Rozmiarem przewyższa ją jednak ropucha szara (Bufo bufo).

Żaba śmieszka należy do nielicznych polskich gatunków, które odpowiadają popularnym stereotypom na temat płazów, mianowicie przez cały rok zamieszkują w w wodzie lub w pobliżu wody. Pozostałe płazy do wody wędrują tylko na kilkanaście - kilkadziesiąt dni podczas sezonu godowego, a przez resztę roku podejmują wielokilometrowe wędrówki w środowisku suchym.

Francuscy kucharze właśnie z żab śmieszek przyrządzają słynną narodową potrawę - żabie udka. Ten gatunek jest najłatwiejszy w hodowli, ma najniższą śmiertelność i dorasta do największych rozmiarów. Oprócz śmieszki we francuskiej kuchni wykorzystuje się też żabę jeziorkową oraz hybrydę obu gatunków - żabę wodną.

Zagrożenia i ochrona

W skali globalnej liczebność gatunku utrzymuje się na stabilnym poziomie, tym niemniej żaba śmieszka znalazła się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych, a także w Załączniku V Dyrektywy Siedliskowej UE oraz w Załączniku III Konwencji Berneńskiej. Z drugiej strony, sztucznie wprowadzona w celach hodowlanych na Wyspach Brytyjskich, w Hiszpanii, Belgii, Szwajcarii i Włoszech sama stanowi obecnie poważne zagrożenie dla miejscowych gatunków żab zielonych.